Στον υποκατηγορία αυτή συγκαταλέγονται συνθέσεις στις οποίες εμφανίζεται συνδυασμός διαστηματικών δομών στη μεσαία περιοχή, που περιλαμβάνει αφενός χιτζάζ ή/και νικρίζ δομικές μονάδες (χιτζάζ στην 5^η βαθμίδα / νικρίζ στην 4^η βαθμίδα) αφετέρου διατονικά περιβάλλοντα.

1) Θεμελίωση 5χόρδου χιτζάζ στην 5η βαθμίδα

Δομή:

Καθοδική δομή Χιτζασκιάρ

Ενδεικτικό μουσικό παράδειγμα: Δυο χρόνια σ’ αγαπώ / Περδικόπουλος, Δημήτρης

Στο παράδειγμα που παρατίθεται, ενώ όλο το τραγούδι (εισαγωγή-θέμα Α και θέμα Β) αναπτύσσεται σε πλήρως χρωματικό περιβάλλον (χιτζασκιάρ δομή), στην προεισαγωγή/ταξίμι εμφανίζονται διατονικές υπομονάδες (όπως λ.χ. καταλήξεις στην υποτονική σε απόσταση τόνου από τη Βάση σχηματίζοντας τοπικά υπομονάδα νικρίζ, είτε δίνοντας έμφαση στην 7η βαθμίδα η οποία βρίσκεται σε απόσταση τόνου από την οκτάβα κτλ.)

Δυο χρόνια σ' αγαπώ / Περδικόπουλος, Δημήτρης [προεισαγωγή - εισαγωγή]

2) Μικτό - χρωματικές κ' διατονικές δομές στις δεσπόζουσες (4η και 5η βαθμίδα) 

Ενδεικτικό μουσικό παράδειγμα: Πικρός είναι ο πόνος μου / Κάκη, Ελβίρα

Πικρός είναι ο πόνος μου / Κάκη, Ελβίρα [εισαγωγή]

Ειδικά χαρακτηριστικά μελωδικής συμπεριφοράς:

α) Παρατηρούμε ότι η 9η βαθμίδα βρίσκεται σε απόσταση τόνου από την 8η (δεν «επαναλαμβάνεται» στην ψηλή περιοχή η σχέση της 2ης με την 1η βαθμίδα). Δεν αναπαράγεται δηλαδή η δομή οκτάφθογγης κλίμακας, αλλά πραγματοποιείται σύνθεση 5χορδων δομικών μονάδων με φθογγικά κέντρα την 4η και 5η βαθμίδα.

β) Χαρακτηριστική είναι η έλξη-χαμήλωμα της 5ης βαθμίδας (Λαb στο παραπάνω παράδειγμα), ως προετοιμασία για κατάληξη της μελωδίας στη Βάση. Πρόκειται για συμπεριφορά που δεν σπανίζει σε συνθέσεις με πλήρως χρωματική δομή, με πλήθος παραδειγμάτων στο προπολεμικό ρεπερτόριο, ιδίως σε συνθέσεις στον τρόπο/δρόμο Χιτζασκιάρ, όπως λ.χ. σε μανέδες.

γ) Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι επίσης η χρήση συγχορδίας vii (σε απόσταση τόνου από την τονική) παρά το γεγονός ότι η μελωδία ακολουθεί τη διαστηματική δομή ενός Χιτζασκιάρ.

2) Μετάβαση στη συγχορδία iv

Η μεσαία περιοχή μετατρέπεται σε διατονικό περιβάλλον. Εμφανίζεται δηλαδή εναλλαγή μεταξύ διατονικού και χρωματικού-χιτζάζ περιβάλλοντος.

Δομή 4χ χιτζάζ + 5χ μινόρε

Ενδεικτικό μουσικό παράδειγμα:

Πικρός είναι ο πόνος μου / Κάκη, Ελβίρα [θέμα Α]

Σπήλιος Κούνας, Μουσικολόγος