Ξανθουδάκης, Χάρης (1950-2023) [Συνθέτης]. Κοντσέρτο για κοντραμπάσο και ορχήστρα

Concerto for Double bass and Orchestra (Αγγλική)

  1. Έργο (αυτοτελές έργο)
  2. 1991
  3. Ελληνική
  4. Ξανθουδάκης, Χάρης (1950-2023)
  5. Κοντραμπάσο - Αριθμός εκτελεστών: 1 | Ορχήστρα
    • I. Μέτριο - Moderato II. Αργό – Andante III. Γρήγορο - Allegro
  6. Ορχηστρική μουσική
  7. Κοντσέρτο
    • Το κοντσέρτο για κοντραμπάσο αποτελεί μια παραγγελία του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Αθηνών προς τον συνθέτη, με αφορμή την έναρξη της λειτουργίας του. Σύμφωνα με σχόλια του ιδίου, το έργο ακολουθεί τις κλασικές μορφολογικές προδιαγραφές του είδους. Τρία μέρη σε συνεχή διαδοχή, χωρίς διακοπή της μουσικής ροής (όπου οι καντέντσες του σόλο οργάνου παίζουν τον ρόλο της γέφυρας). Το πρώτο σε μέτρια ρυθμική αγωγή, αποτελεί μια ελεύθερη εφαρμογή του διθεματικού προτύπου της σονάτας, το δεύτερο σε αργή ρυθμική αγωγή, ακολουθεί τα πρότυπα της ρομάντζας και των θεματικών παραλλαγών, ενώ το τρίτο σε γρήγορη ρυθμική αγωγή, φαίνεται να είναι ένα μονοθεματικό πολυφωνικό ροντό σε μορφή fugato. Από πλευράς μουσικού ιδιώματος, το έργο είναι μια σπουδή στις μελωδικές και αρμονικές δυνατότητες που προσφέρουν οι επτά διαφορετικοί “τρόποι” που προκύπτουν μέσω της περιτροπής μιας ελάσσονος κλίμακας (οι τρόποι, με άλλα λόγια, που αντιστοιχούν στις επτά διαφορετικές θέσεις δύο ημιτονίων χωρισμένων από ένα τόνο). Ανάμεσά τους, ο ίδιος ο ελάσσων μελωδικός τρόπος, ένας τρόπος που χρησιμοποιήθηκε από τον Bela Bartok (τρεις τόνοι - ημιτόνιο – τόνος – ημιτόνιο – τόνος), αλλά και διάφοροι τρόποι, γνωστοί και άγνωστοι, (ή τουλάχιστον αχρησιμοποίητοι μέχρι σήμερα), με ασυνήθιστους συνδυασμούς διαζευγμένων τετραχόρδων (π.χ. φρυγικό – δωρικό: ημιτόνιο –δύο τόνοι -τόνος – ημιτόνιο – τόνος). Το κοντσέρτο εξελίσσεται με συνεχείς μετατροπίες σε ομώνυμες ή σχετικές κλίμακες, που διατρέχουν συνεχώς ολόκληρο τον κύκλο των επτά αυτών τρόπων. Ο σολίστας καλείται να παίξει το μέρος του, αυξημένων δεξιοτεχνικών απαιτήσεων, κουρδίζοντας το κοντραμπάσο του όχι με το συνηθισμένο κούρντισμα (E-A-D-G), αλλά μια μικρή τρίτη ψηλότερα (G-C-F-B). Η σκορντατούρα αυτή, επιτρέπει τη μελωδική κίνηση του οργάνου σε ψηλές περιοχές και την ενίσχυση των λυρικών του δυνατοτήτων, σε βάρος, βεβαίως, του “σκοτεινού” στοιχείου που χαρακτηρίζει το ηχόχρωμα του οργάνου στο φυσικό κούρδισμα”.

  8. Die Griechische Konzertliteratur für Kontrabass - Vienna: Universität für Musik und darstellende Kunst Wien, 2002 , σελ.59-60
  9. Πανεπιστήμιο Μακεδονίας