Η Κυβέλη (πλήρες ονοματεπώνυμο Κυβέλη Αδριανού, Σμύρνη 13 Ιουλίου 1888 - Αθήνα 26 Μαΐου 1978) υπήρξε μια από τις μεγαλύτερες Ελληνίδες ηθοποιούς και επί σειρά ετών κυριάρχησε σε ρόλους κωμικούς και δραματικούς (commedienne) μαζί με τη σύγχρονη — και κατά ορισμένους εφάμιλλη — Μαρίκα Κοτοπούλη.

Λέγεται ότι γεννήθηκε στη Σμύρνη (σύμφωνα με άλλες εκδοχές το 1884 ή το 1887) και από τη νηπιακή της ηλικία βρέθηκε υπό την προστασία του Δημητρίου Λεονάρδου (ανώτερου δημόσιου υπαλλήλου) και των θετών γονέων της, του παπουτσή Αναστάσιου Αδριανού και της συζύγου του Μαρίας, που εργαζόταν στην οικία Λεονάρδου και η οποία είχε βρει τη μικρή έκθετη Κυβέλη το 1890, με ένα μενταγιόν στο λαιμό που έφερε το όνομά της.

Το θεατρικό της ταλέντο αναπτύχθηκε αυθόρμητα στις προσπάθειες που κατέβαλε για να ξαναφέρει το χαμόγελο στους θετούς γονείς της, που είχαν χάσει τον γιο τους στη Βραζιλία. Στο σπίτι του ζεύγους Αδριανού γνώρισε τη μικρή Κυβέλη ο καθηγητής ορθοφωνίας και απαγγελίας Μ. Σιγάλας, ο οποίος, αφού της έδωσε κάποια σειρά μαθημάτων το Μάρτιο του 1901, την παρουσίασε σε επίδειξη των μαθητριών του. Η Κυβέλη Αδριανού πήρε το πρώτο βραβείο, γεγονός που στάθηκε αφορμή για να αλλάξουν τα σχέδια των γονιών της να την κάνουν μοδίστρα.

Την ίδια εποχή άρχισε να λειτουργεί η Δραματική Σχολή του Βασιλικού Θεάτρου και η Κυβέλη γράφτηκε σ' αυτήν, παρότι δεν είχε συμπληρώσει τα 15 της χρόνια. Τρεις μήνες όμως μετά, το Σεπτέμβριο του 1901, η σχολή εκείνη έκλεισε και προσέλαβε την Κυβέλη ο Κωνσταντίνος Χρηστομάνος στο θεατρικό όμιλο της Νέας Σκηνής, που άρχισε τότε να καταρτίζεται από νεαρούς ερασιτέχνες, μεταξύ των οποίων ήταν ο Σωτήρης Σκίπης, ο Μήτσος Μυράτ, ο Διονύσης Δεβάρης, ο Άγγελος Σικελιανός και η αδελφή του Ελένη Πασαγιάννη. Στην πρώτη εμφάνιση της Νέας Σκηνής, στη θεατρική παράσταση που δόθηκε στο Δημοτικό Θέατρο Αθηνών προς τιμή Ρουμάνων φοιτητών του Πανεπιστημίου, η Κυβέλη εμφανίζεται για πρώτη φορά στον πρωταγωνιστικό ρόλο ως Ιουλιέτα, στη πασίγνωστη σκηνή του κήπου του γνωστού έργου του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, Ρωμαίος και Ιουλιέτα.

Την επιτυχία της εκείνη ακολούθησαν οι εμφανίσεις της στην Άλκηστη του Ευριπίδη ως θεραπαινίδα, στην Αγριόπαπια του Χένρικ Ίψεν ως Εδβίγη, στη Λοκαντιέρα του Κάρλο Γκολντόνι ως θεατρινούλα. Σ' αυτές τις εμφανίσεις η θεατρική αναγνώρισή της υπήρξε γενική τόσο εκ μέρους του κοινού όσο και των κριτικών του θεάτρου. Έκτοτε αποτέλεσε κύριο πρόσωπο της Νέας Σκηνής και από τον ρόλο «του κακόμοιρου» που υποδύθηκε στο έργο του Αλφόνς Ντωντέ Αρλεζιάνα (28 Ιουλίου 1902) άρχισε να μεσουρανεί στη θεατρική σκηνή.